با اولین کتابخانه عمومی در فرانسه آشنا شوید

به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، کتابخانه عمومی کاردینال مازارین (cardinal Mazarin ) در سال 1643 افتتاح شد و اولین کتابخانه عمومی فرانسه است. مازارین (1602-1661) وزیر قدرتمند لویی چهاردهم، مؤسس آکادمی هنرهای زیبای فرانسه و بنیانگذار کتابخانه مازارین در پاریس بود. گفتنی است هسته اصلی این کتابخانه را مجموعه شارل پنجم تشکیل می‌دهد که در سال 1368 برای خود کتابخانه‌ای اختصاصی دایر کرد.

مجموعه مازارین شامل دو بخش است:
بخش دایرۀ‌المعارف (قرن 16-18): تئولوژی‌ها، مذاکره‌های مذهبی (بخصوص ژانسنیسم-jansenisme)، تاریخ، سیاست، حقوق، ادبیات، علوم (بویژه در پزشکی)، ویرایش‌های لاتینی، فرانسوی و خارجی (ایتالیایی، اسپانیایی و انگلیسی)

بخش پیشرفته تخصصی شده (قرن 19 و 20): تاریخ مذهبی، ادبی و هنری قرون وسطی (قرون 12 تا 15) و قرن‌های 16 و 17، تاریخ کتاب، تاریخ محلی و منطقه‌ای فرانسه.

آثار کاغذی از جمله روزنامه‌ها و مجلات، از لحاظ طبقه‌بندی جایگاه بالاتری در کتابخانه کاردینال دارند، اما کتابخانه جز این سندها، منابع الکترونیکی را نیز در دل خود جای داده است (به صورت دیجیتال و ذخیره شده بر روی سی‌دی و دی‌وی‌دی). این آثار در کاتالوگ کتابشناسی مشخص شده‌اند و در سالن مطالعه کتابخانه قابل دسترسی هستند.

مجموعه نسخ خطی و دست‌نوشته‌ها:
کتابخانه عمومی کاردینال مازارین مجموعه مهمی از دست‌نوشته‌های قرون وسطی و مدرن است (بیش از 2000 نسخه که اگر 300 جلد از مجموعه قدیمی که از پی‌یس‌های آرشیو کپی‌برداری شده‌اند)، که آن‌ها نه تنها به لاتین نوشته شده‌اند (حدود 900 نسخه)، بلکه به زبان‌های یونانی، فرانسوی، ایتالیایی، اسپانیایی، پرتغالی، ایسلندی، و علاوه بر این‌ها به زبان‌های مهم شرقی (از جمله عبری، عربی، ترکی، فارسی، قبطی و سریانی) نیز نوشته شده‌اند.

این مجموعه درست است که توسط کاردینال تأسیس شده و امروزه به دست نسل جدید رسیده است، اما اساس و اصل آن را نسخ خطی تشکیل می‌دهند. آن‌ها امروزه در زمینه‌های مختلفی در دپارتمان‌های نسخ خطی کتابخانه ملی فرانسه یافت می‌شود و این یکی از عوامل غنی بودن آن است.

به جز چند نسخه خطی و دست نوشته‌هایی که از قرن هجدهم توسط کتابخانه کالج بر جای مانده است، پایه و اساس کنونی نسخ خطی قرون وسطی و مدرن کتابخانه مازارین اساساً از توقیف و ضبط دارایی‌ها در زمان انقلاب به دست آمده است. کشیش لوبوند (Lebond) در انبار ادبی لویی لا کولتور )Louis-la cultur((خیابان سنت آنتوین)، جایی که اغلب نسخ خطی مؤسسه‌های مذهبی پاریسی‌ها در آنجا جمع‌آوری شده بود، جمع آوری کرده بود و همچنین او چندین نسخ خطی نیز از کشیش سنت دِنی (sain Denis) از آغاز انقلاب از آن‌ها نگهداری کرده بود، به انبار ادبی خود اضافه کرد.

در قرون 18 و 19 چندین هدیه مجموعه مازارین را غنی‌تر کرد که می‌توان به نوشته‌های متبحر ( فوگر Faugere، تیِبو دو برنارد Thiebaut de Berneaud، تستو Tastu، لوبران Laubrun، دومانژون پرپیلو Demangeon-perpillou، لوریان پورت‌مر Laurian-Portemer ....)، همچنین نسخ‌خطی قرون وسطی و مدرن ( هبه پل Paul و مادلین فارالیک Madeleine Faralicq ، هبه وارث ژولین لوروی ویت Julien LeRoy White ....) یا اسناد مربوط به تاریخ آنتیل هستند. اما با این وجو هنوز برخی از آن‌ها قابل دسترسی نیستند.

نسخ‌خطی کتابخانه مازارین برای اولین بار در طول قرن 19 (توسط تران Tarranne و تیِبو دو برنارد Tiebaut de Berneaud) دسته‌بندی شده و در سال 1880 دوباره با اختصاص شماره ردیف‌های جدید توسط آگوست مولینیه (Auguste Molinier) فهرست‌نویسی شد و نتیجه در چهار جلد چاپ و منتشر شد.

این فهرست به عنوان ضمیمه اضافه شد و در نهایت در سال 1993 توسط پییر گانولت (Pierre Ganault) دوباره تصحیح شد. امروزه این نسخ خطی کتابخانه مازارین در کاتالوگی که در آرشیو و نسخ خطی آموزش عالی قابل دسترس است، سرشماری شده است.