کدام قالب را بیشتر می پسندید؛ کتاب نو، دست دوم یا الکترونیکی؟

به گزارش خبر گزاری کتاب ایران (ایبنا) به نقل از دیجیتال ورد بوک، یکی از معیار های انتخاب قالب کتاب به تاثیر قالب آن بر سطح معیشت نویسنده اثر یا بازماندگان او بر می گردد. مثلا نوادگان مری شلی (نویسنده رمان معروف فرانکشتاین) برای قالب(فرمت) کتابش، (کتاب الکترونیکی، کتاب دست دوم یا کتاب نو) حتی یک پنی پول اضافه دریافت نمی کنند. البته بسیاری از نویسنده ها با نوشته های خود امرار معاش می کنند. بنابراین برای آنها مهم است که کتاب خود را در قالبی که خوانندگان بیشتری را جذب می کند به فروش برسانند.

یکی دیگر از معیارهای انتخاب قالب کتاب به جیب خریدار برمی گردد. هر کدام از قالب کتاب‌ها قیمت متفاوتی دارند. تفاوت قالب‌ها، ظاهر کتاب ها را نیز به لحاظ فیزیکی تغییر می دهد. مسلما کتابی با جلد گالینگور گران تر از کتابی است که به راحتی دانلود می‌شود و روی گوشی قابل خواندن است. به طور کلی مردم بسته به وضعیت مالی خود نوع کتاب را انتخاب می کنند؛ مثلا کتاب هایی با جلد سخت، فقط 29 دلار قيمت دارند در حالی که می توان همان کتاب را به صورت رایگان از کتابخانه به امانت گرفت.

انتخاب قالب کتاب به محیط زیست نیز به نوعی وابسته است. هر کتاب جدید، نیازمند کاغذ، سوخت حمل و نقل، ذخیره سازی و تهویه مطبوع است. به اثرات زیست محیطی هر مرحله از این فرایند فکر کنید. حتی کتابهای الکترونیک نیز فاقد اثر مخرب زیست محیطی نیست. آنها انرژی الکتریکی را به هدر می دهند. و اگر تصور می کنید بهترین گزینه، کتاب دست دوم است چون نیاز به مواد اولیه تازه ندارد، اشتباه می کنید، کتاب های دست دوم ، نیز نیاز به نقل و انتقال و ذخیره سازی دارند.

علاوه براین ، نوع محتویات هر کتاب نیز به لحاظ ثبات و نیاز به مطالعه مکرر، بر انتخاب قالب آن اثر می گذارد. به عنوان مثال اگر قرار است کتابی را برای اولین بار و آخرین بار مطالعه کنید قطعا به امانت گرفتن آن از کتابخانه عاقلانه‌تر است. اما اگر می خواهید کتاب را به آهستگی بخوانید، یا خواندن آن را به بعد موکول کرده و یا برای ارجاع دادن دوباره به آن مراجعه کنید، خریدن آن صحیح است. همچنین اگر می خواهید به سرعت کتاب را مطالعه کنید، و وقتی برای رفتن به کتابخانه هم ندارید، بهترین راهکار، دانلود کردن نسخه الکترونیکی آن است.

یک قدم جلوتر برویم، آیا می خواهید کتاب را با دوستانتان به اشتراک بگذارید؟ آیا می خواهید آن را با صدای بلند برای کودک خود بخوانید یا شب‌ها قبل از خواب به مطالعه کتاب بپردازید؟ هر کدام از این سبک زندگی ها می تواند بر انتخاب فرمت کتاب اثر بگذارد.

همچنان که وارد دوران جدید چاپ و نشر یعنی دوران نشر دیجیتال می شویم، بسیاری از ارزش‌های فرهنگی ما روی قالب‌ها اثر می‌گذارند. قطعا سایت آمازون و تسهیلاتی که ارائه می دهد بر رشد تمایل خوانندگان به فرمت کتاب الکترونیک اثر گذار بوده است اما شیوه زندگی اجتماعی، ارزش‌های شخصی و نحوه وقت گذراندن های ما بر انتخاب ما درباره فرمت کتاب بسیار اثر گذارند.

شاید در گذشته ارزش هر کتاب به محتویات آن بستگی داشت و  چیز دیگری در این میان دخیل نبود اما امروز برای دسترسی به محتویات کتاب‌ها، راه‌های بسیار زیادی داریم، و ارزش هر کتاب به عواملی بیشتر از محتوای آن بستگی دارد.

هنگامی که مارشال مک لوهان، نظریه پرداز علم ارتباطات، اظهار کرد «رسانه پیام است»، منظورش این بود که علاوه بر معنای محتویات یک داستان، نحوه بیان و نوع ارائه آن داستان نیز معنا و ارزش خاص خود را دارد.

در حال حاضر، چندین سال است که با کتاب‌های الکترونیکی سرو کار داریم و واضح است که  تمایل به خواندن این کتاب‌ها تنها به دلیل ابتکار یک کمپانی قدرتمند نبوده است؛بلکه ارزش‌های جامعه و نیز ارزش های شخصی ما، در رشد کتاب‌های الکترونیکی، کتابخانه‌ها و کتابفروشی‌هایی که کتاب دست دوم  می فروشند کاملا دخیل هستند.